Hısım, Akraba ve Komşularla İlgili Öğütler
İslam dini akrabalık ilişkilerine önem verir. Bu nedenle gerek Kur’an’da gerekse hadislerde akraba ilişkilerine yönelik birçok öğüt yer alır. Örneğin Kur’an’da yer alan bir ayette, “… Allah’a karşı gelmekten ve akrabalık bağlarını koparmaktan sakının…”(1) ifadesiyle insanlar uyarı- lır. Başka bir ayette ise şöyle buyrulur: “Muhakkak ki Allah adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder; çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.”(2) Hz. Peygamber (s.a.v.) de bir hadisinde, “Allah’a ve ahiret gününe inanan kişi misafirine ikramda bulunsun, Allah’a ve ahiret gününe inanan kişi akrabasını görüp gözetsin…”(3) buyurarak müminlere tavsiyede bulunur. Kendisinden öğüt isteyen birisine, “Allah’a ibadet eder, ona hiçbir şeyi ortak koşmazsın. Namazı kılar, zekâtı verir, akrabayı gözetirsin.”(4) diyerek nasihatte bulunur. Kur’an’da ve hadislerde komşuluk ilişkileriyle ilgili de birçok öğüt yer alır. Örneğin bir ayette Yüce Allah, “Allah’a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anne-babaya, akrabaya, yetimlere, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin…”(5) buyurur. Hz. Peygamber de bir hadisinde, “Şerrinden komşusu emin olmayan, cennete giremez.”(6) buyurarak bizi uyarır. Başka bir hadisinde de şöyle buyurur: “Kom- şusu açken kendisi tok yatan bizden değildir.”(7)
Müslüman, Kur’an’ın ve Peygamberimizin öğütlerine uymalıdır. Aile bireyle ilişkilerinde, akraba ve komşuluk haklarını gözetme konusunda özenli olmalıdır. Aile bireylerine, akraba ve komşularına iyi davranmalı, onların haklarına riayet etmelidir.
“Allah nezdinde dostların hayırlısı arkadaşlarına hayırlı olan, komşuların hayırlısı da komşularına hayrı dokunandır.” (Muhyiddin Nevevi, Riyâzüs Sâlihîn ve Tercümesi, C 1, s. 344)
Muhakkak ki Allah, adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder, çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor. (Nahl Suresi:90)
(1) Nisâ suresi, 1. ayet.
(2) Nahl suresi, 90. ayet. (3) Buhârî, Edeb, 31.
(4) Buhârî, Edeb, 10.
(5) Nisâ suresi, 36. ayet.
(6) Muhyiddin Nevevi, Riyâzüs Sâlihîn ve Tercümesi, C 1, s. 341.
(7) Buhârî, Edeb, 12.
